Lakierowanie proszkowe ramy

Lakierowanie proszkowe
Bardzo często przy renowacji motocykla zastanawiamy się nad malowaniem proszkowym niektórych jego elementów. O ile malowanie proszkowe nie nadaje się do zastosowania w przypadku blach, o tyle możemy rozważyć zastosowanie tej techniki do pomalowania ramy. Obecnie mamy szeroki wybór polskich i zagranicznych farb proszkowych na rynku, czy jednak na pewno nadają się one do zastosowania w motocyklu? Nie mówię że tak, nie mówię że nie – niech każdy zdecyduje na własną rękę. Poniżej garść informacji pomocnych w podjęciu decyzji.
Farby proszkowe nakładane są na materiał najczęściej metodą natrysku elektrostatycznego (malowany materiał jest spolaryzowany tak, że przyciąga cząsteczki farby) rzadziej elektrokinetycznego, następnie farba jest wygrzewana w piecu w temperaturze właściwej dla danego produktu (około 200o) i przez określony czas w zależności od farby i wielkości elementu. W wyniku działania wysokiej temperatury farba rozpuszcza się i rozlewa po powierzchni tworząc gładką powłokę bez zacieków. 

Rodzaje farb proszkowych
Istnieje kilka rodzajów farb proszkowych, które różnicują je pod względem zastosowania i odporności na warunki atmosferyczne i czynniki chemiczne: 

Odporność farb proszkowych na działanie czynników chemicznych i promieni UV
Z punktu widzenia zastosowania w motocyklu interesuje nas odporność przede wszystkim na działanie benzyny.

Farby epoksydowe mają wysoką odporność na działanie czynników chemicznych, w tym dostateczną na działanie benzyny, ale zdecydowanie ich zastosowanie ograniczone jest do wnętrz (malowanie pralek, lodówek), ponieważ wykazują słabą odporność na działanie promieni UV i na zewnątrz pod wpływem promieni słonecznych tracą swoją barwę i połysk.

Farby poliestrowe nadają się do zastosowań na zewnątrz (metalowe ramy okienne, bramy) gdyż są odporne na działanie promieni UV. Są również odporne na działanie większości chemikaliów, ale niestety ich odporność na benzynę MOŻE BYĆ niewystarczająca do zastosowania ich w motocyklu.

Farby poliuretanowe (najrzadziej spotykane) są odporne zarówno na działanie promieni UV, jak i benzyny i ten rodzaj farby z pewnością można polecić do zastosowania w motocyklu. Problem polega jedynie na tym, że o ile w przypadku dwóch pozostałych rodzajów farb, mamy duży wybór kolorów, efektów perłowych, struktur młotkowych, antycznych i innych, o tyle w przypadku farb poliuretanowych wybór jest zdecydowanie mniejszy i nie zawsze powłoki te są subiektywnie ładne. 

Wyniki badania próbki
Co w praktyce oznacza zastosowanie niewłaściwej farby (brak odporności na benzynę)? Odporność farby zależy od rodzaju żywicy w farbie oraz od rodzaju utwardzacza i pigmentów. Przez dwa miesiące utrzymywałem próbkę pomalowaną farbą poliestrową w benzynie bezołowiowej. Powłoka uległa zmiękczeniu (możliwość zrobienia wgniecenia paznokciem) i lekkiemu zmatowieniu powierzchni. Nie było natomiast zjawiska łuszczenia się farby, oddzielania się jej od powierzchni metalu, czy powstawania pęcherzy. Jeżeli zastosujemy farbę perłową lub inną z zawartością specyficznego pigmentu, to przy kontakcie z benzyną lub innymi produktami ropopochodnymi (pasta polerska) może dojść do miejscowego przebarwienia (zczernienia) powierzchni. Tym bardziej niewskazany jest długotrwały kontakt z benzyną, który w motocyklu może się zdarzyć w przypadku np. przelania gaźnika. 

Przygotowanie powierzchni
Farba proszkowa ma jeszcze jedną wadę w stosunku do farb rozpuszczalnikowych. W przypadku powstania odprysku nie możemy zrobić zaprawki tak jak w tradycyjnym lakierze. Pozostaje nam fragment nieosłoniętej powierzchni metalu. Aby uniknąć korodowania stali (mówimy o ramie motocyklowej) należy w procesie przygotowywania powierzchni pod malowanie proszkowe zastosować fosforanowanie. Fosforanowanie jest to sposób zabezpieczenia powierzchni przed korozją poprzez zanurzenie elementu w roztworze fosforanów żelaza. W procesie fosforanowania cząsteczki fosforu wnikają w powierzchnię stali, co uniemożliwia tym samym wniknięcie cząsteczkom tlenu. Jest to bardzo skuteczny sposób zabezpieczenia antykorozyjnego. Jest to czynność prosta i w każdej porządnej lakierni proszkowej powinni ją wykonać. Dla przykładu pofosforanowany element stalowy można wystawić na wolne powietrze i przez co najmniej pół roku możemy być spokojni, że nie skoroduje. 

Rama w mojej Jawie
Tak czy owak zdecydowałem się być królikiem doświadczalnym i pomalowałem ramę w swojej Jawie poliestrową farbą proszkową Faproxyd 600S produkcji Polifarbu Cieszyn w kolorze zieleni z efektem perłowym. Ponieważ motocykl jest ciągle w remoncie to jeszcze nie mogę powiedzieć jak ta farba zachowuje się w praktyce – moim zdaniem w przypadku kontaktu z benzyną będzie czernieć i matowieć więc trzeba będzie uważać. 

Praktyczna rada
Ponieważ farba proszkowa daje grubą powłokę może się zdarzyć, że nieczytelne staną się (zaleją się farbą) numery ramy. W tym celu dobrze jest po fosforanowaniu nakleić pasek taśmy odpornej na wysoką temperaturę na numer ramy i dopiero wtedy pokryć ją farbą. Następnie po wygrzaniu pasek należy delikatnie odkleić i napuścić w numery czarną farbę, a całość odsłoniętego miejsca wypełnić lakierem bezbarwnym.
Przed malowaniem bezwzględnie należy zabezpieczyć wszystkie otwory na osie, łożyska, szpilki oraz wszystkie gwinty .

Zabezpieczenie numeru ramy

Tak przy okazji - te dwie dziurki przy numerze zrobił poprzedni właściciel - zamiast fabrycznego czujnika stopu dla tylnego hamulca przykręcił w to miejsce włącznik światełka od lodówki :-(